EGE Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Emine Güler Çelik, yasaklı unsurları tükürükten tespit eden test kiti üretimi, Dr. Öğretim Vazifelisi Emre Dokuzparmak ise yasaklı unsurların ölçü tayini yanında bedene ne vakit alındığı hakkında da bilgi verebilen taşınabilir optik temelli sensör sistemleri geliştiriyor. Her iki projenin de isimli hadiselerin kısa müddette tahliline katkı sağlayacağı belirtildi.
Ege Üniversitesi’nde bilim insanları uyuşturucuyla mücadele konusunda 2 farklı proje geliştiriyor. Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Emine Güler Çelik ve ekibi, bağımlılıkla mücadeleye önemli katkı sağlayacak ‘maddeleri tükürükten tespit eden test kiti üretimi’ üzerinde bir proje hayata geçirdi. Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümü Dr. Öğretim Görevlisi Emre Dokuzparmak’ın yürütücülüğünü yaptığı projeyle uyuşturucu unsurların ölçü tayini yanında bedene ne vakit alındığı hakkında da bilgi verebilen taşınabilir optik temelli sensör sistemi için çalışma başlatıldı. Her iki proje de TÜBİTAK tarafından desteklenmeye uygun bulundu. Çelik’in hazırladığı projede, pandemi döneminde kullanılan antijen kitlerine ya da gebelik testi benzerinde tanı kitleri geliştiriliyor. Tamamen yerli üretimle geliştirilmesi hedeflenen tanı kitlerine tükürük örnekleri alınacak ve 5 dakika gibi kısa sürede kişinin yasa dışı madde kullanıp kullanmadığı, Dokuzparmak’ın hazırladığı optik temelli sensör sistemi projesinde ise kabahat esnasında kişinin yasa dışı unsur tesiri altında olup olmadığı ve vakti belirlenecek. İki proje de isimli olayların kısa müddette tahlile kavuşmasına katkı sağlayacak.
HIZLI TEŞHİS KİTİYLE TÜKÜRÜKTEN YASA DIŞI UNSUR TESPİTİ’Yasa dışı Maddelerin Tükürükten Belirlenmesi için İş Yeri ve Trafikte Kullanıma Uygun Yenilikçi Test Kitleri’ isimli projeyle ilgili bilgi veren ve ‘TÜBİTAK-1005 Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma Destek Programı’ kapsamında projelerinin desteklendiğini belirten doktor öğretim üyesi Emine Güler Çelik, “Projemizde, kokain metamfetamin üzere hususların tükürük örnekleri alınarak süratli teşhis yapmayı hedefliyoruz. Geliştirmekte olduğumuz teşhis kitleri herkesin yakından aşina olduğu, pandemi periyodunda yaygın olarak kullandığımız süratli antijen kitlerine benziyor. Hatta gebelik testi olarak da halkın yaygın olarak kullandığı test kitleriyle birebir dizaynda. Buradaki tek farkı, tükürük örneğinin direkt olarak o testlere uygulanacak olması. Süratli bir halde kokain yahut metamfetamin üzere yasa dışı unsurların kullanılıp kullanılmadığını anında tespit edebiliyor olacağız” dedi.’TAMAMEN YERLİ ÜRETİM OLACAK’Projelerindeki yeniliklerden bahseden Çelik, “Ülkemizde bu stil süratli teşhis testlerinin tüm kit bileşenleriyle birlikte üretimleri mevcut değildir. Bu bağlamda, biz bu eserleri tüm kit bileşenleriyle birlikte yerli bir formda üretmeyi hedefliyoruz. En değerli ARGE yeniliği ise mevcut testler antikor tabanlıyken, geliştirdiğimiz testler aptamer tabanlı. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyokimya Kısmı’ndan Doç. Dr. Serap Evran aptamerlerin geliştirilmesinde dayanak sağlıyor. Aptamerlerle laboratuvar bünyemizde test kitlerini geliştirdikten sonra testlerin performans çalışmalarını yapmak üzere unsur bağımlılığı alanında uzman psikiyatrist hocalarımızla birlikte husus kullanan bireylerden tükürük örneklerini alarak çalışmalarımızı tamamlayacağız. Projemiz gelecek yılın eylül ayında tamamlanmış olacak. Eylül ayında tüm performans testleri tamamlanmış başarılı bir test kiti prototipini hazırlamış olmayı planlıyoruz” ifadelerini kullandı.’ADLİ VAKALAR KISA SÜREDE ÇÖZÜLECEK’Doktor öğretim görevlisi Emre Dokuzparmak ise yürüttükleri projenin adli vakaların hızlı ve doğru ilerlemesine katkı sunacağını vurgulayarak, “Sensör sistemleri üzerinde çalışan hocalarımız var. Bu projede çalıştığım mevzu, elektrokimyasal ve optik temelli biyosensörlerin geliştirilmesi ve bunların isimli hadiseler için metamfetamin üzere uyuşturucu unsurlar için kullanımıdır. Projemizde en kıymetli noktalardan biri, metamfetamini metabolitlerinden ayırarak metamfetaminin konsantrasyonunu belirlenmesinin yanı sıra bedene ne vakit alındığıyla ilgili bilgi verebilecek. Birebir vakitte alanda kullanılabilecek sistemleri geliştiriyoruz. Bu emelle TÜBİTAK Meslek Geliştirme Programı kapsamında projemiz dayanak aldı. Projemiz 2 yıl içinde tamamlanacak. 2 yıl sonunda beklentimiz metamfetamini metabolitlerinden ayırarak bedene ne vakit alındığı hakkında bilgi sahibi olmak. Daha sonrasında taşınır hale getirerek farklı regülasyonlarla da yerli üretim halinde alanda kullanımını amaçlıyoruz. İsimli olaylarda, örneğin bir kabahat gerçekleştiğinde kabahati işleyen kişi muhakkak bir mühlet sonra yakalandı. Bu kişi cürüm anında nitekim uyuşturucu husus tesirinde miydi, değil miydi? Belirlenecek. Kestirimi müddetini de belirleyecek. İsimli olayların hızlanması, daha gerçek ilerlemesi ve mahkeme ya da isimli süreçlerin daha kesin ve kolay ilerlemesini amaçlıyoruz” açıklamalarında bulundu.Çelik ve Dokuzparmak, Ege Üniversitesi çatısı altında yürüttükleri çalışmalara destek veren Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak’a teşekkür ederek, “Sunmuş oldukları bilimsel atmosfer açısından da çok şanslı olduğumuzu belirtmek isteriz” dedi.
